نقش کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت افشا در تبیین بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

بازده مورد انتظار متاثر از دو عامل است: یکی میزان اطلاعات محرمانه (با بیشتر شدن اطلاعات محرمانه، بازده مورد توقع افزایش می یابد) و دیگری دقت و صحت اطلاعات عمومی و محرمانه (با بیشتر شدن دقت و صحت اطلاعات، بازده مورد توقع کاهش می یابد). از طرف دیگر، ارزش اوراق بهادار برای سرمایه گذاران بر مبنای ارزیابی آنان از جریان های نقدی آتی است(فرانسیس و همکاران 2005). بهترین معیاری که ریسک اطلاعاتی در جریان های نقدی را تحت پوشش قرار دهد، معیارهای مربوط به اجزای تعهدی سود است، زیرا: اولا بخش عمده ای از اطلاعات در مورد جریان های نقدی، توسط سود تامین می شود. ثانیا با توجه به نتایج مطالعات قبلی روی ویژگی های کیفی سود کیفیت اقلام تعهدی نسبت به دیگر ویژگی های کیفی سود برای تعیین ریسک اطلاعاتی مربوط به جریان های نقدی مناسبتر است(مک نیکولس2002). به منظور پاسخ دادن به سوالات فوق فرضیه های زیر طراحی شده است:فرضیه اول : کیفیت اقلام تعهدی در تبیین بازده سهام موثر است. فرضیه دوم : کیفیت افشای اطلاعات در تبیین بازده سهام موثر است. تحقیق حاضر از شاخه تحقیقات کاربردی و از نوع پس رویدادی است که بر اساس اطلاعات واقعی بازار سهام و صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام خواهد شد و در آن برای تائید یا رد فرضیات از اطلاعات تاریخی شرکت ها و روش های آماری استفاده شده است به منظور آزمون فرضیه اول ابتدا معنی داری مدل فاما و فرنچ(1993) آزمون شده، سپس عامل کیفیت اقلام تعهدی به این مدل اضافه شده و فرضیه اول آزمون می شود. مدل(1) نشان دهنده مدل فاما و فرنچ(1993) است. مدل (1) مدل(2) نیز تاثیر کیفیت اقلام تعهدی را بر بازده سهام ارزیابی می کند. مدل(2) برای آزمون فرضیه دوم تحقیق متغیر عامل کیفیت افشا به مدل سه عاملی فاما و فرنچ اضافه شده و معنی داری آن آزمون می شود. مدل(3) برای آزمون فرضیه دوم استفاده خواهد شد. مدل (3) که در این مدلها : (ri - rf)t = تفاوت بازده ماهانه شرکت و نرخ بازده بدون ریسک i در ماه t . (rm –rf)t = تفاوت بازده بازار و نرخ بهره بدون ریسک، در هر ماه ( عامل بازار). smbt = عامل ریسک بازده سهام که به اندازه شرکت ها مربوط است و برابر است با تفاوت میانگین بازده ماهانه پر تفوی سهام با اندازه کوچک و میانگین بازده ماهانه پرتفوی سهام با اندازه بزرگ. hmlt = عامل ریسک بازده سهام که مربوط به نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار شرکت ها در ماه t. که برابر است با تفاوت میانگین بازده ماهانه پرتفوی سهام با نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار بالا و میانگین بازده ماهانه پرتفوی سهام با نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار پایین. aqft = عامل ریسک بازده سهام که به کیفیت اقلام تعهدی شرکت ها مربوط است و برابر است با تفاوت میانگین بازده ماهانه پر تفوی سهام با کیفیت اقلام تعهدی پایین منهای میانگین بازده ماهانه پرتفوی سهام با کیفیت اقلام تعهدی بالا. کیفیت اقلام تعهدی طبق مدل دیچو و دچو(2002) است. dqft = عامل ریسک بازده سهام که به کیفیت افشای شرکت ها مربوط است و برابر است با تفاوت میانگین بازده ماهانه پر تفوی سهام با کیفیت افشای پایین منهای میانگین بازده ماهانه پرتفوی سهام با کیفیت افشای بالا. کیفت افشا با امتیازات افشای شرکتها از طرف سازمان بورس مشخص می شود. rf,t = نرخ سود بدون ریسک که برابر است با نرخ سود علی الحساب اوراق مشارکت دولتی در دوره t . rm = برابر است با نرخ بازده بورس اوراق بهادار تهران. برای محاسبه این بازده ( rm) از بازده شاخص بازده نقدی و قیمت بورس اوراق بهادار تهران (tedpix)استفاده شده است که به شرح رابطه 1 است. رابطه(1) ri,t= بازده سهام i در دوره t که به طریق زیر محاسبه می شود: رابطه(2) که در آن : pt: قیمت سهام در پایان دورهt. pt-1: قیمت سهام در ابتدای دورهt یا پایان دوره t-1. dt : سود نقدی پرداختی در سال t. ?: درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی . ?: درصد افزایش سرمایه از محل اندوخته. : cمبلغ اسمی پرداخت شده توسط سرمایه گذار بابت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی (و مطالبات). فرضیه اول این تحقیق عبارت است از اینکه کیفیت اقلام تعهدی در تبیین بازده سهام موثر است فرضیه دوم این تحقیق عبارت است از اینکه کیفیت افشای اطلاعات در تبیین بازده سهام موثر است